KOMENTARZ EKSPERTA
O zaangażowaniu BGK w projekty Partnerstwa Publiczno-Prywatnego oraz o przyszłości PPP w Polsce rozmawiamy z Robertem Kasprzakiem, Dyrektorem Departamentu Finansowania Strukturalnego w Banku Gospodarstwa Krajowego.
Mówi się, że w ostatnich latach banki coraz chętniej angażują się w projekty PPP. Wzmożone działania w kierunku PPP zostały wpisane także w strategię BGK na najbliższe lata. Dlaczego BGK chce angażować się w tego typu projekty, które wciąż jednak są niezbyt popularne w Polsce ?
Zaangażowanie Banku Gospodarstwa Krajowego w projekty PPP wpisuje się w podstawową misję BGK, jaką jest działanie na rzecz rozwoju kraju, przy czym rozwój rozumiemy szeroko, jako pobudzanie inwestycji, tworzenie nowych miejsc pracy czy poprawę jakości życia lokalnej społeczności. To są nasze podstawowe kryteria zaangażowania, bez względu na skalę przedsięwzięcia PPP. Aktywnie uczestniczymy w pracach nad finansowaniem pojawiających się projektów PPP.
Jakiego rodzaju działania zmierzające w kierunku rozwoju PPP zostały umieszczone w strategii BGK? Jak te działania mogą przyczynić się do rozwoju PPP w Polsce?
Staramy się myśleć o PPP jako jednym z elementów wachlarza rozwiązań, które służą wzmacnianiu polskiej gospodarki. Włączamy się w popularyzację idei PPP, jednocześnie rozwijając działalność funduszy inwestycyjnych BGK. Konieczność realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych w formule PPP wymaga nieszablonowych rozwiązań, które już powstają z wykorzystaniem wieloletnich doświadczeń BGK.
Jakie działania ze strony partnera prywatnego lub partnera publicznego muszą zostać podjęte, aby BGK zaangażował się w projekt? Co jest najważniejsze?
Każdy projekt PPP wymaga odwagi, bo są to niełatwe przedsięwzięcia, nie tylko w sensie organizacyjnym. Najważniejsze z naszej perspektywy jest to, czy dany projekt jest bankowalny, tj. czy będziemy w stanie go sfinansować, czy spełnia on stawiane przez banki kryteria. Każdy projekt wymaga indywidualnego podejścia, a rozmowa i wstępna analiza dokumentów pozwala nam ocenić, czy BGK może włączyć się w przedsięwzięcie, czy też nie ma ono szans na pozyskanie finansowania.
Jakie jest stanowisko BGK względem propozycji rządu na działania wspierające rozwój PPP (m.in. przygotowanie katalogu dobrych praktyk i wzorcowych dokumentów)?
Każde działanie wspierające rozwój PPP w Polsce jest potrzebne. Dlatego przedstawiciele BGK włączyli się w proces konsultacji prowadzonych przez Ministerstwo Rozwoju, mających na celu wypracowanie szczegółowych rozwiązań wspierających rozwój PPP w Polsce. Kluczowym problemem nieskutecznych projektów PPP jest brak rzetelnych analiz lub ich zbyt ogólne przygotowanie. To jest podstawa sukcesu, na bazie której podmiot publiczny będzie mógł przeanalizować między innymi z jakiej formy finansowania skorzystać przy danej inwestycji, która formuła: PPP, koncesja, prywatyzacja lub regularny przetarg, będzie najbardziej korzystną formą finansowania z punktu widzenia płatnika podatków i długoterminowej polityki rozwojowej. Dlatego tak ważne jest wsparcie edukacyjne i finansowe w postaci przygotowywania analizy przedrealizacyjnej projektu PPP. To właśnie wsparcie może być w przyszłości katalizatorem zwiększenia wolumenu zamkniętych finansowo i zrealizowanych projektów PPP.
BGK zaangażował się w pionierski projekt PPP z udziałem spółki Skarbu Państwa w roli partnera publicznego – budowę Sądu Rejonowego w Nowym Sączu. Projekt realizowany jest przy wsparciu Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Rozwoju. Czy Pana zdaniem może stać się on wzorem dla samorządów i instytucji, które planują realizację inwestycji w formule PPP? W jaki sposób mogą one czerpać z doświadczeń tego projektu?
Każdy skutecznie przeprowadzony projekt PPP realizowany w Polsce, może stać się wzorem do naśladowania przy kolejnych. Projekt w Nowym Sączu zakładał wykorzystanie modelu PPP i zapewnieniu finansowania przez partnera prywatnego i BGK. Kompleksowość realizacji, począwszy od etapu zaprojektowania, kończąc na zarządzaniu obiektem Sądu, będzie przykładem oszczędności czasu oraz optymalizacji kosztów. Jesteśmy przekonani, że inwestycja będzie sprawnie i efektywnie przeprowadzona. Jako państwowy bank rozwoju rozumiemy potrzeby partnerów prywatnych i publicznych, dlatego w tym przypadku dostarczyliśmy wyjątkowo długie 24-letnie finansowanie. Wierzymy, że projekt ten stanie się wzorem przy realizacji innych projektów PPP z udziałem samorządów i administracji centralnej, które zgodnie z zapowiedzią „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju” ma się stać ważnym instrumentem w realizacji strategii gospodarczej rządu.
Czy realizacja inwestycji w formule PPP może być korzystniejsza finansowo niż przy wyborze jednej z tradycyjnych form finansowania inwestycji?
BGK ma unikalne doświadczenie w realizacji projektów przy pomocy różnych form finansowania inwestycji. Jako uczestnik konsorcjum trzech banków, dostarczyliśmy finansowanie na budowę spalarni w Poznaniu w postaci kredytów inwestycyjnych, kredytu finansowania VAT oraz innych kredytów pomocniczych. Było to pierwsze przedsięwzięcie tej skali w Polsce realizowane w formule PPP z wykorzystaniem finansowania typu project finance. Drugim projektem, o którym warto wspomnieć, była z sukcesem zakończona rewitalizacja dworca PKP i terenów przydworcowych w Sopocie. Jest to pierwszy w Europie projekt PPP finansowany z udziałem unijnych środków na rozwój miast – inicjatywy JESSICA. Tak naprawdę formuła PPP może przybrać różne formy finansowania w zależności od projektów. Dzięki elastycznemu doborowi formy PPP, dostosowanej do danego projektu może ona stanowić korzystną alternatywę dla innych form finansowania inwestycji także ze względów finansowych.
Co Pana zdaniem jest obecnie największą barierą w rozwoju PPP w Polsce?
Jedną z głównych bolączek polskiego PPP jest niewłaściwa alokacja ryzyka projektowego. Podmioty publiczne najczęściej chcą przerzucić całe ryzyko na podmiot prywatny, ale bez adekwatnej kompensacji finansowej, co często uniemożliwia współpracę w formule PPP i nie pozwala na zaakceptowanie takiego projektu przez banki i stronę prywatną.
Brakuje również jasno zdefiniowanej polityki i strategii Państwa w zakresie finansowania inwestycji publicznych oraz rozwoju rynków kapitałowych, która powinna być długoterminowa. Projekty PPP z założenia muszą być realizowane w ramach konsekwentnej długofalowej polityki, to zwiększa zaufanie zarówno wśród partnerów prywatnych, publicznych jak i instytucjach finansujących inwestycje. Powinniśmy brać przykład z Wielkiej Brytanii i analizować zrealizowane projekty, wyciągać wnioski, aby przy kolejnym projekcie wiedzieć, jakie inne jeszcze sposoby finansowania tych inwestycji byłyby bardziej korzystne i ekonomiczne.
DZIĘKUJEMY ZA ROZMOWĘ.
Czytaj także: